اختلالات طیف اوتیسم و یا به اختصار اوتیسم عبارتی است که به توصیف گروهی از اختلالات عصبی تکاملی اختصاص داده میشود. کودکان اوتیسم از طریق تفاوتهایی که در ارتباط برقرار کردن با دیگران نشان میدهند شناسایی میشوند. این کودکان الگوهای رفتاری تکراری و کلیشهای از خود نشان میدهند.
در همه کشورها بیماری اوتیسم در کودکان یافت میشوند. طبق نتایج تحقیقات انجام شده در مراکز کنترل پیشگیری از بیماری (CDC) تعداد پسران مبتلا به اوتیسم از تعداد دختران مبتلا به این بیماری بیشتر است.
بر اساس نشانههای بهدست آمده تعداد مبتلایان به اوتیسم در حال افزایش است. برخی عوامل محیطی را دلیل این اتفاق میدانند؛ اگرچه دانشمندان بر سر اینکه تعداد مبتلایان در حال افزایش است و یا اخیراً شناسایی این افراد افزایش یافته است اختلاف نظر دارند.
علائم بیماری اوتیسم در کودکان چیست؟
اولین نشانههای اوتیسم در کودکان تا قبل از 2 سالگی خود را نشان میدهند. همه کودکان اوتیسم سه ویژگی اصلی دارند:
سخت ارتباط برقرار کردن
علائمی که در این کودکان قابل تشخیص است:
- عدم برقراری تماس چشمی
- عدم استفاده از کلمات و یا زبان بدن در برقراری ارتباط
- عدم استفاده درست از زبان
علایق محدود
این کودکان علایق محدودی دارند؛ برای مثال ممکن است آنها تنها با تکههای چوب و یا تنها با ماشین بازی کنند.
رفتارهای مکرر
این کودکان یکسری رفتارهای مکرر از خود نشان میدهند:
- صداهای تکرارشونده مانند خرخر کردن، گلو صاف کردن و یا جیغ کشیدن
- حرکات تکرارشونده مانند تکان دادن بدن یا بال بال زدن
- خاموش و روشن کردن کلید برق بهطور مکرر
دیگر ویژگیهای بیماری اوتیسم در کودکان چیست؟
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است دچار بیشپاسخدهی و یا کمپاسخدهی به محرکهای خارجی مانند حواس چشایی، لامسه، بینایی و شنوایی باشند؛ برای مثال آنها ممکن است:
- در برابر صداهای مشخص از خود ناراحتی نشان دهند.
- تنها غذاهایی با ترکیبات مشخص بخورند.
- به دنبال پیدا کردن وسایل صدادار مانند ماشین لباسشویی باشند.
- انگشتان خود را بهصورتی جلوی چشمان خود تکان دهند تا رد شدن پرتوهای نور را ببینند.
مغز کودکان مبتلا به اوتیسم در مقایسه با کودکان عادی متفاوت رشد کرده است برای همین آنها این ویژگیها را از خود نشان میدهند.
دلایل ایجاد بیماری اوتیسم در کودکان چیست؟
دلیل اصلی این بیماری مشخص نیست. دلایل متفاوتی در ابتلا به اوتیسم دخالت دارند از جمله رشد مغزی و ساختاری و عوامل ژنتیکی.
مغز کودکان مبتلا به اوتیسم در سالهای ابتدایی بهخصوص در سه سال اول زندگی سریعتر از سایر کودکان رشد میکند؛ دلیل این اتفاق مشخص نیست ولی نشاندهنده این است که در کودکان اوتیسم بخشهایی از مغز از طریق روشی نامتعارف با یکدیگر در تعامل هستند.
شواهد حاکی از آن است که دلیلی ژنتیکی مسبب این بیماری است؛ ولی اینکه تنها یک ژن در ایجاد اوتیسم نقش داشته باشد غیرمحتمل است. به احتمال زیاد ترکیب چند ژن در ایجاد اوتیسم دخالت دارند. محققان ژنهای احتمالی که در گسترش اوتیسم نقش دارند را شناسایی کردهاند.
چگونه بیماری اوتیسم در کودکان تشخیص داده میشود؟
اوتیسم در کودکان از سن 12 الی 18 ماهگی قابل شناسایی است؛ ولی اغلب از سن حدود 2 سال شناسایی میشود. تشخیص این بیماری نیازمند تشخیص متخصصان، انجام آزمایشات تخصصی و ارزیابی چند رشتهای است.
گروهی از متخصصان ازجمله یک روانشناس، متخصص اطفال، آسیبشناس گفتار و زبان و روانپزشک برای تشخیص این بیماری نیاز است. این متخصصان ممکن است همزمان در یک مکان مشخص رفتار و معاینه کودک را ارزیابی کنند و یا هر یک جداگانه این کار را انجام دهند و نتایج بررسی خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
هیچ تستی به تنهایی برای تشخیص اوتیسم وجود ندارد و تشخیص نهایی پزشک متخصص بر پایه موارد زیر است:
- تماشای بازی کودک و نحوه ارتباط برقرار کردن با دیگران و بررسی رشد و پرورش کودک در زمان حال
- بررسی پیشینهی رشد و پرورش کودک
- مصاحبه با والدین
علائم اوتیسم در بین کودکان از نظر نوع و شدت آن متغیر است. متخصصان تشخیص میدهند که کودک چه مقدار به حمایت نیاز دارد که میتواند از نیاز به حمایت و یا نیاز به حمایت جدی متغیر باشد. تشخیص میزان حمایتی که کودک مبتلا به اوتیسم نیاز دارد نشان میدهد که آنها در مهارتهای ارتباطی و رفتارهای حسی و تکرار شونده به حمایت نیاز دارند.
چگونه بیماری اوتیسم در کودکان درمان میشود؟
هر کودک مبتلا به اوتیسم نیاز به درمان مخصوص به خود را دارد. این موضوع به این دلیل است که کودکان مبتلا به اوتیسم از نظر اینکه چه میزان به حمایت نیاز دارند متفاوت هستند. موثرترین روشها برای درمان این کودکان همان درمانهایی قدیمی هستند که والدین را دخیل میکنند:
- برنامههای تغییر رفتاری: این برنامهها مهارتهای اجتماعی، مهارتهای حرکتی و مهارتهای شناختی را آموزش میدهند. این برنامهها به کودک کمک میکنند تا رفتارهایشان را تغییر دهند.
- برنامههای آموزشی مخصوص: این برنامهها بر مهارتهای اجتماعی، صحبت کردن، مهارتهای شغلی، زبان و مهارتهای خود مراقبتی تمرکز دارند.
- دارو: بعضی از کودکان برای درمان نیاز به مصرف دارو دارند.
چگونه از بیماری اوتیسم در کودکان پیشگیری کرد؟
محققان هنوز راه پیشگیری از ابتلا به اوتیسم در کودکان را نمیدانند. آنها تنها این را میدانند که روش تربیت والدین و یا واکسنهایی که کودک در کودکی دریافت کرده است دلیل این بیماری نیستند. تشخیص سریع و بهموقع عارضه اوتیسم در کودکان میتواند علائم این بیماری را کاهش داده و نیز رشد طبیعی کودک را افزایش دهد و نیز میتواند کیفیت زندگی کودک را ارتقا دهد.
نکات کمککننده
نکاتی که به شما در مراجعه به متخصص کمک میکند:
- دلیل مراجعه خود را بدانید.
- قبل از مراجعه سوالات خود را یادداشت کنید.
- در حین معاینه اسم علائم جدید کودک خود، دارو های تجویزی جدید، روشهای درمان جدید یا آزمایشات را یادداشت کنید.
- دلیل تجویز داروها و اینکه این داروها چه کمکی به کودکتان میکند را نیز سوال کنید.
- اگر کودک شما از مصرف دارو و یا انجام آزمایشات اجتناب کرد بدانید که باید انتظار چه چیز را داشته باشید.
کلام آخر
اختلالات طیف اوتیسم به توصیف گروهی از اختلالات عصبی تکاملی اختصاص داده میشود. کودکان روشهای مختلفی در برقراری ارتباط با دیگران دارند؛ این کودکان الگوهای رفتاری تکراری و کلیشهای از خود نشان میدهند.
اوتیسم در کودکان درمان مشخصی ندارد و عوامل مختلفی در ابتلا به اوتیسم نقش دارند. محققان راههای پیشگیری از اوتیسم را نمیدانند ولی اظهار کردند که تشخیص سریع و به موقع بیماری اوتیسم در کودکان میتواند علائم این بیماری را کاهش دهد
