شاید نام بیماری تب اسکارلت برایتان چندان آشنا به نظر نرسد و اولین بار است که نام بیماری تب اسکارلت یا مخملک را شنیدهاید! اما باید بگوییم آری این بیماری وجود دارد. برخی دانشمندان غربی بر این باورند اولین کسی که علائم مثبت بیماری تب اسکارلت را شناسایی کرد، پزشک و فیلسوف ایرانی به نام رازی بود که در قرن نهم بعدازمیلاد زندگی میکرد. آمارها نشان میدهند تب اسکارلت در کودکان، نسبت به سایر افراد جامعه شایع تر است. این بیماری تقریباً افراد زیر 16 سال را درگیر میکند.
در گذشته تب اسکارلت به حدی شایع بود که مرگ کودکان، یک واقعیت ساده از زندگی مردم بود و مردم برایشان از دست دادن فرزند، امری عادی تلقی میشد. در ادمه با ما همراه باشید تا با بیماری تب اسکارلت در کودکان علائم، پیشگیری و درمان آن بیشتر آشنا شوید.
تب اسکارلت در کودکان چیست؟
تب اسکارلت یا مخملک بیماری عفونی است که باعث به وجود آمدن دانههای قرمز و ریز روی پوست میشود که میتوان گفت شباهت زیادی به کاغذ سنباده دارد! تب اسکارلت باعث گلودرد میشود و امکان دارد در اثر زخم یا سوختگی به وجود آید.
چه عواملی باعث تب اسکارلت در کودکان میشود؟
تب اسکارلت توسط نوعی ویروس به نام استرپتوکوک تولید میشود. این ویروس سمی آزاد میکند که در خون کودک جریان پیدا میکند و باعث ایجاد دانههای ریز و قرمز روی پوست میشود.
میتوان گفت محل زندگی این ویروس داخل بینی و گلو است. فرد بیمار روی سطوح مختلف عطسه و سرفه میکند و کودک با لمس آن سطوح و سپس لمس بینی، دهان و چشم خود میتواند دچار بیماری تب اسکارلت شود.
یکی دیگر از دلایل بروز تب اسکارلت، خوردن و آشامیدن در ظروفی است که فرد مبتلا به این بیماری از آن استفاده کرده است. همچنین تماس با زخمهای باز ناشی از این ویروس ممکن است باعث ابتلا به این بیماری شود.
تب اسکارلت در بین کودکان 5 تا 12 سال اتفاق میافتد که اگر کودکی در اطراف فردی باشد که به این بیماری مبتلا باشد، بیشتر در معرض خطر تب اسکارلت است.
علائم تب اسکارلت در کودکان
علائمی که در ادامه گفته میشود، ممکن است در هر کودک متفاوت باشد، اما اکثر کودکان این علائم را از خود نشان میدهند.
- تب
- گلودرد
- لرز
- سردرد
- استفراغ
- رنگ زبان بشدت سفید
- زبان رنگ توت فرنگی به خود میگیرد
دانههای ریز و قرمز تقریباً 1 تا 2 روز بعد از بروز اولین علائم نمایان میشود که معمولاً روی گردن، پیشانی، گونهها و سینه ظاهر میشود سپس ممکن است به بازوها و کمر سرایت کند. این دانههای ریز و قرمز تقریباً بعد از 2 تا 7 روز محو میشوند.
پس از پایان عفونت، ممکن است پوست، در محل دانههای قرمز بهخصوص دستها، پاها و ناحیه تناسلی پوسته پوسته شود.
علائم تب اسکارلت، ممکن است شبیه سایر بیماریها باشد لذا برای تشخیص تب اسکارلت در کودکان، به یک متخصص عفونی مراجعه کنید.
نحوه تشخیص تب اسکارلت
نحوه تشخیص تب اسکارلتپزشکان عفونی با بررسی سوابق بیماریهای گذشته کودک و بررسی سلامت خانواده در تشخیص تب اسکارلت در کودکان به شما کمک میکنند. فرزند شما نیاز به معاینه دارد و این معاینه شامل بررسی دانههای ریز و قرمز روی پوست میشود.
به یاد داشته باشید دانههای ریز و قرمز در تب اسکارلت ممکن است با سایر بیماریها متفاوت باشد، یعنی ممکن است کودک شما به تب اسکارلت مبتلا نباشد ولی دانههای ریز و قرمز که ناشی از بیماری دیگری است، روی پوستش به وجود آید که تشخیص آن با پزشک متخصص است.
چگونگی درمان تب اسکارلت در کودکان
درمان تب اسکارلت در کودکان به علائم، سن، سلامت عمومی کودک و شدت بیماری بستگی دارد. وقتی شما برای درمان تب اسکارلت به پزشک عفونی مراجعه میکنید، پزشک برای فرزندتان آنتیبیوتیک تجویز میکند که باید تمام داروها حتی پس از بهبودی کامل مصرف و تمام شود.
سایر روشهای درمان، شامل موارد زیر میشوند.
- برای کاهش گلودرد لازم است کودک با آب نمک غرغره کند.
- نوشیدن مایعات فراوان
- استفاده از استامینوفن یا ایبوبروفن برای کاهش تب و گلودرد. توجه داشته باشید که به هیچ عنوان به کودک آسپرین ندهید زیرا ممکن است باعث بروز بیماری خطرناکی به نام ری ((Reye شود.
اگر کودکتان حداقل 24 ساعت آنتی بیوتیک مصرف نکرده است، او را به مهدکودک یا مدرسه نفرستید و به سایر والدین کودکانی که ممکن است در معرض بیماری تب اسکارلت قرار گرفتهاند، اطلاع دهید.
چگونه میتوان از بروز بیماری تب اسکارلت جلوگیری کرد؟
هیچ واکسنی برای بیماری تب اسکارلت وجود ندارد. کودکانی که مبلا به تب اسکارلت هستند، نباید حداقل 24 ساعت بعد از مصرف آنتی بیوتیک در مکانهای عمومی مانند مهد کودک و مدرسه حاضر شوند.
بهترین و در عین حال سادهترین راه برای پیشگیری از تب اسکارلت در کودکان، شستن مرتب دستها است.
یکی دیگر از راههای پیشگیری از تب اسکارلت در کودکان، استفاده نکردن از ظروف غذاخوری، حوله و سایر وسائل شخصی دیگران است.
در ادامه نکاتی را درباره شستن دستان ارائه میکنیم.
- دستهای خود را با آب گرم و صابون به هم بمالید.
- حداقل 20 ثانیه دستان خود را به هم بمالید و بین انگشتان و زیر ناخنها را خوب بشویید.
- با استفاده از یک حوله تمیز یا پارچه نخی دستان خود را خشک کنید.
- در صورت در دسترس نبودن آب و صابون، میتوانید از الکل حداقل 60 درصد استفاده کنید.
5 نکته کلیدی به والدین درباره تب اسکارلت در کودکان
نکاتی که در ادامه مطلب بیان میشود، به شما کمک میکند از ملاقات با پزشک فرزندتان بهترین استفاده را ببرید.
- قبل از دیدار با پزشک، سؤالاتی که از پزشک دارید را یادداشت کنید.
- هنگام گفتگو با پزشک، نام دارو، بیماری و یا هر تشخیص جدید را یادداشت کنید.
- هر دارویی که برای بیماری تب اسکارلت در کودکان تجویز میشود، بدانید چه عوارض و فوایدی برای کودکتان دارد.
- بدانید چه آزمایشهایی برای فرزندتان تجویز میشود و این آزمایشها چه مفهومی دارند.
- اگر کودکتان قرار ملاقات با پزشک را دارد حتماً زمان آن را یادداشت کنید.
نتیجه گیری
در این مطلب با بیماری تب اسکارلت در کودکان، علائم، راههای درمان و پیشگیری از آن آشنا شدید. همانطور که گفته شد این بیماری به ظاهر ناشناخته، ممکن است جان هزاران کودک را در جهان بگیرد.
دانشمندان و پزشکان دنیا حتی نتوانستند برای بیماری تب اسکارلت در کودکان، واکسن بسازند که این نشاندهنده خطرناک بودن این بیماری بهخصوص در کودکان که بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند است؛ لذا تنها راه پیشگیری از این بیماری، بهداشت فردی و شستن مرتب دستها و غرغره کردن آب نمک است.
حال اگر کودکی به بیماری تب اسکارلت مبتلا شد برای درمان، اولین قدم مشورت با متخصص عفونی و تحت درمان قرار گرفتن است.
شاید در ذهنتان سؤال پیش بیاید که آیا با رعایت نکات فردی و شستن دستها باز هم احتمال ابتلا به بیماری تب اسکارلت در کودکان وجود دارد؟
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم بله اما رعایت نکات بهداشتی و شستن دستها کار را برای این ویروس منحوس به شدت سخت میکند.
