کودکان مانند زنان باردار و جنین آنها، افراد مسن و افراد با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر از سایر افراد در معرض مسمویت های غذایی هستند. بیشتر مواقع مسمومیت غذایی به عنوان مشکلی رایج در نظر گرفته میشود و بدون نیاز به درمان خاصی اثرات آن از بین میرود. فقط نیاز است تا با جایگزین کردن مایعات از دست رفته با مایعات و الکترولیت سالم، به سلامتی برگردید. برخی موارد نیز با داروهای بدون نسخه درمان انجام میشود.
در زمان مسمومیت غذایی، ممکن است کودک مدتی استفراغ داشته باشد یا اشتهای خود را از دست بدهد. اما مهم این است که اشتهای سابق را به دست آورد. در این صورت، حتی اگر اسهال هم داشته باشد، میتواند به رژیم غذایی عادی برگردد. در این مطلب قصد داریم تا به دلایل مسمومیت غذایی کودکان، راههای پیشگیری و درمان آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
دلایل مسمومیت غذایی
مسمومیت غذایی زمانی رخ میدهد که غذا یا آبی بخورید یا بنوشید که حاوی باکتری، انگل، ویروس و یا مواد سمی باشد که توسط میکروبها تولید شدهاند. غذای فاسد نیز شامل مواد سمی و باکتری است. غذای آلودهای که کودک مصرف میکند حاوی سمومی است که باعث تحریک و التهاب روده کودک میشود.
شایعترین علائم مسمومیت غذایی در کودکان، گرفتگی معده است. علائم دیگر شامل استفراغ، اسهال و تب و لرز است.
درمان مسمومیت غذایی کودکان
اگر کودک سیستم ایمنی سالمی داشته باشد، علائم عفونت روده طی چند روز به خودی خود از بین میرود. اما در هر صورت کودک به درمانهای خانگی برای بهبودی سریعتر نیاز پیدا میکند. اولین راهکار درمان مصرف مایعات برای برگرداندن مایعات از دست رفته بدن کودک است. از نوشیدنیهای قندی استفاده نکنید. همچنین کودک باید به مقدار کافی استراحت کند.
جایگزینی مایعات از دست رفته در بدن
در زمان مسمومیت غذایی به دلیل اسهال و استفراغ مکرر، بدن با کم آبی شدیدی مواجه میشود در نتیجه باید میزان آب و الکترولیت بدن را افزایش دهید. اگر استفراغ همچنان ادامه داشت، بهتر است از مایعات شفاف استفاده کنید.
برای درمان مسمومیت غذایی کودکان، باید طبق دستور، محلول آبرسانی مانند، Infalyte، Natyralyte، Pedialyte، Cralyte آماده کنید. برای نوزادان باید حتما با مشورت پزشک باشد. شیرخواران باید حتما از شیر مادر یا شیر خشک استفاده کنند.
مراجعه به پزشک در مسمومیت غذایی
در بیشتر موارد با درمانهای خانگی کودک بهبود پیدا میکند. اما اگر با علائم زیر روبهرو شدید، به پزشک مراجعه کنید.
- استفراغ طولانی بیش از یک روز
- تب 39 درجه سانتی گراد و بیشتر
- دیده شدن خون در استفراغ و مدفوع
- درد شدید در شکم
- تپش قلب
- کم آّب شدن شدید بدن به این صورت که یا مدت طولانی فرد ادرار نکند یا کم ادرار کند و همراه با سرگیجه، بیحالی و تشنگی زیاد باشد
راهکار پزشک برای درمان و تشخیص مسمومیت غذایی کودکان
اگر احساس کردید که مدت زمان اسهال و استفراغ طولانی شده است، به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص نوع درمان آزمایشهایی تجویز میکند و مثلا با گرفتن نمونه مدفوع و بررسی آن به علت عفونت پی میبرد. البته این آزمایش همیشه نیاز نیست و فقط در مواقع مورد نیاز امکان تجویز آن وجود دارد.
- اگر بیمار در آن مدت سفر خارجی داشه باشد.
- اگر حال کودک وخیم باشد.
- اگر خون در مدفوع مشاهده شده باشد.
- اگر اسهال کودک یک هفته ادامه داشته باشد.
- اگر کودک به تازگی در بیمارستان بستری شده باشد و آنتی بیوتیک مصرف کرده باشد.
- اگر کودک بیماریهایی مرتبط با سیستم ایمنی داشته باشد.
- برای اطمینان از داشتن یا نداشتن بیماری عفونت روده
در بیشتر موارد دانستن نوع میکروب در درمان مسمومیت غذایی کودکان تاثیری ندارد. شاید گاهی تا زمانی که جواب آزمایش مدفوع بیاید بیمار درمان شده باشد اما دانستن نوع میکروب موثر است.
در موارد نادری کودک نیاز به بستری پیدا میکند و آزمایشهایی مانند آزمایش خون، اسکن و سوراخ در کمر برای نمونهگیری نیاز میشود. این کارها برای زمانی است که عفونت به سایر قسمتهای بدن سرایت کرده باشد.
راههای مقابله با مسمومیت غذایی
برای جلوگیری از مسمومیت غذایی کودکان باید در نگهداری مناسب غذاها و تمیز بودن آنها کوشا باشید. به طور مثال:
- مواد اولیه گوشتی مانند گوشت خام، غذاهای دریایی و تخم مرغ را در جایی متفاوت با سایر غذاها نگهداری کنید.
- غذاهایی که امکان فاسد شدن دارند را در فریزر نگهداری کنید.
- دستان خود را همیشه قبل از تماس با مواد غذایی بشویید.
- قبل از بریدن و خوردن میوهها و سبزیجات آنها را به دقت بشویید.
- برای از بین بردن میکروبهای مضر، مدت زمان مناسبی را برای پختن غذاها انتخاب کنید.
- ظرفها و سطوح آشپزخانه را مرتب بشویید.
- در سفر از غذاهای دست فروشان خیابانی نخورید. با آب غیر بطری مسواک نزنید، از نوشیدنیهایی که در مورد آنها اطمینان ندارین استفاده نکنید.
- غذاها را حتما در یخچال نگهداری کنید، اگر غذایی برای مدت طولانی بیرون ماند و همچنین در معرض هوای گرم بود، استفاده نکنید.
سخن پایانی
از آنجایی که هر روزه با مقدار زیادی از مواد غذایی مشکوک مانند غذاهای بیرون که به سلامت آنها اطمینان ندارید، یا حتی امکان آلودگی در مواد اولیه غذاهایی که در خانه درست میکنید، مواجه هستید، لازم است که در ابتدا با راهکارهای درمان این بیماری رایج آشنایی داشته باشید. همچنین برای جلوگیری از مسمومیت غذایی کودکان و حفظ سلامت آنها، رعایت بهداشت تا زمانی که به وسواس تبدیل نشود را جزو مهمترین موارد آموزش به کودکان، قرار دهید.
